ANT: meer bevoegdheden mondhygiënisten is fopspeen en voorbarig

7 april 2014 - Afbraak van de kwaliteit van de Nederlandse mondzorg en grote risico’s voor de patiëntveiligheid. Dat is het harde oordeel van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) over het voornemen van het ministerie van VWS om de zelfstandige bevoegdheden van de mondhygiënist te verruimen met verdoven, boren en vullen van tanden. De ANT is ervan overtuigd dat deze verkapte bezuiniging op de mondzorg voor patiënten meer nadelen dan voordelen oplevert. De maatregel is niet doelmatig en leidt tot organisatorische chaos. “Mondhygiënisten vervullen een belangrijk taak in de mondzorg als het om preventie gaat”, stelt Jan Willem Vaartjes, voorzitter van de ANT. “Maar het is onmogelijk dat zij de noodzakelijke spoedbehandeling bij pijnklachten uitvoeren of complicaties kunnen behandelen. Niemand zit te wachten op extra loketten in de zorg. Dit zal dan ook leiden tot grote verwarring bij patiënten. Het is feitelijk misleiding, een fopspeen. Bovendien is het met deze maatregel niet mogelijk om de kwaliteit en patiëntveiligheid te waarborgen.”

 Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kondigde zaterdag op het voorjaarscongres van de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten aan dat het vanaf 2017 is toegestaandat mondhygiënisten zelf boren, vullen en verdovingen geven. Ook krijgen ze de bevoegdheid om röntgenfoto's te maken. Nu mag dat alleen na een opdracht van een tandarts. Nederland loopt wereldwijd al voorop met de mogelijkheden rondom taakdelegatie. Op het gebied van het kunstgebit en preventie zijn al grote stappen gezet, zo stelt de ANT. Belangrijke voorwaarden voor taakherschikking zijn de kwaliteit, de organisatie en de patiëntveiligheid. Vaartjes: “Die moeten gewaarborgd blijven. Taakherschikking is echter onwenselijk als daar niet goed over is nagedacht en dit instrument wordt ingezet met de verkeerde doelstellingen, in dit geval een verkapte bezuiniging, die ten koste gaat van de kwaliteit.” 

Kwaliteit en patiëntveiligheid
ANT voorspelt net als de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) een organisatorische chaos als mondhygiënisten de genoemde behandelingen straks niet langer onder toezicht van een tandarts gaan uitvoeren, maar bijvoorbeeld in een eigen praktijk. De beroepsorganisatie van tandartsen vreest dat uiteindelijk patiënten de wrange vruchten plukken, met name bij noodzakelijke spoedbehandelingen bij pijnklachten en complicaties. Door zijn kennis, ervaring en deskundigheid is de tandarts de enige die dit kan opvangen. “Tandartsen werken bij spoed in de pauzes en buiten werktijd om dit voor hun patiënten op te lossen. De borende mondhygiënist kan niet de zenuw uit de tand of kies weghalen en is afhankelijk van tandartsen, om dit op te lossen”, licht Vaartjes toe. “Voor patiënten is dit erg ongemakkelijk en verwarrend. Ze verwachten in goede handen te zijn, maar moeten bij een complicatie de halve stad afreizen op zoek naar een tandarts, die het probleem wel kan oplossen. Ook de inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) is kritisch over complexe organisatorische zorg waardoor de verantwoordelijkheid onduidelijk wordt.“

Zelf beslissen
De ANT vreest dat de verkeerde maatregelen worden genomen, op basis van de verkeerde doelstellingen, die uiteindelijk contraproductief zijn voor de toekomst en kwaliteit van de mondzorg in Nederland. “Patiënten die denken zelf wel te kunnen beslissen door wie zij worden behandeld, komen straks waarschijnlijk van een koude kermis thuis. In werkelijkheid is het systeem met vaste tarieven zo in Nederland, dat op den duur de zorgverzekeraars met rugdekking van de NZa en VWS deze keuzevrijheid van de patient zullen afnemen”, waarschuwt Vaartjes. “Ook de kosten zullen voor de patiënt fors toenemen als bij kiespijn of een complicatie de behandeling over moet worden gedaan door een ervaren tandarts. Naast een vervelende ervaring en een extra rekening, zullen ook de maatschappelijke kosten door ziekteverzuim oplopen als iemand niet direct kan worden geholpen.”

Pleidooi afschaffen numerus fixus
Het thema taakherschikking wordt volgens de ANT op dit moment helaas alleen ingezet als instrument om kosten te besparen en als mogelijke oplossing voor het probleem dat er in de nabije toekomst een groot tekort aan tandartsen zal zijn. Het Capaciteitsorgaan luidt net als de ANT al een paar jaar de noodklok dat er een nijpend tekort aan tandartsen aan het ontstaan is en doet een beroep op VWS de opleidingscapaciteit fors uit te breiden. De ANT roept minister Schippers op om uit te leggen, hoe zich dit verhoudt tot haar eerdere pleidooi om de numerus fixus voor medici af te schaffen.