'Toegang tot mondzorg voor arme en kwetsbare mensen kan en moet beter'

25 augustus 2022 -  Begin september 2022 start het DELIVER-project (DELiberative ImproVEment of oRal care quality). Binnen dit project werken onderzoekers uit 7 EU-landen samen om de toegang tot de betaalbare mondzorg voor EU-burgers te verbeteren. Het project ontvangt 5 miljoen euro subsidie van het Horizon Europe Research Program. Het Academisch Centrum voor Tandheelkunde (ACTA) ontvangt daarvan 800.000 euro.

Top 3 duurste aandoeningen
Mondziekten staan wereldwijd in de top 3 van duurste aandoeningen; 3,5 miljard mensen hebben last van mondziekten. Uit- en afstel van mondzorg leidt niet alleen tot pijnlijke en soms levensbedreigende abcessen, maar draagt ook bij aan hoge maatschappelijke kosten.

Vanwege de noodzakelijke eigen bijdragen in kosten van mondzorg, is de toegang tot betaalbare mondzorg al jaren een probleem. In alle EU-landen blijkt sprake van averechtse selectie en selectieve uitsluiting van mondzorg. Steeds meer mensen die leven in armoede en sociaal-maatschappelijke achterstand kunnen mondzorg niet meer betalen, terwijl zij mondzorg het hardst nodig hebben. Deze financiële beperking in de toegang tot mondzorg blijkt niet afhankelijk van de welvaart van landen. De nadelige gevolgen van deze ongelijke verdeling in de toegang tot mondzorg zijn zichtbaar in de samenleving in Nederland en andere EU landen: de sociaaleconomische verschillen in mondgezondheid in steden en daarbuiten nemen de afgelopen jaren toe. De mondzorg en mondgezondheid van specifiek mensen die leven in armoede en sociaal-maatschappelijke achterstand staat onder druk. 

DELIVER-project
Binnen het DELIVER-project willen de onderzoekers door constructieve dialoog van ervaringsdeskundige sociaal-maatschappelijk kwetsbare burgers, mondzorgprofessionals, zorgverzekeraars en beleidsmakers, de toegang tot betaalbare mondzorg voor EU-burgers verbeteren, met meer aandacht voor doelmatige preventie. In DELIVER werkpakket 4 zoekt ACTA, in nauwe samenwerking met onderzoekers uit Denemarken en Duitsland, naar oplossingen van tekortschietende toegankelijkheid van mondzorg. Dit wordt onderzocht in 4 grote steden en 4 gebieden daarbuiten (elk 2 in Nederland en in Denemarken). Daarbij richt het onderzoek zich specifiek op de behoeften van mensen die leven in armoede en sociaal-maatschappelijke achterstand. De burgers uit deze doelgroep bepalen welke oplossingen voorrang krijgen, aangepast aan lokaal beleid en de organisatie van de mondzorg. Hun ervaringen met mondzorg, hun vraag om mondzorg en hun perspectief op mondzorg zijn daarbij bepalend.

Geert van der Heijden coördineert DELIVER werkpakket 4. Hij is UvA-hoogleraar Sociale Tandheelkunde bij de Sectie Maatschappij en Mondgezondheid van ACTA. Hij zegt: “Als je wilt dat mensen die leven in armoede en sociaal-maatschappelijke achterstand toegang krijgen tot betaalbare doelmatige mondzorg, is er meer aandacht nodig voor onderdelen van beleid en organisatie die de toegang tot mondzorg beperken."  Hij vertelt verder: "Preken vanuit de academische ivoren toren over sociaaleconomische verschillen in mondgezondheid werkt niet, en pleitbezorging en noodhulp bieden is onvoldoende. Er moet meer en iets anders gebeuren om het de averechtse selectie en selectieve uitsluiting binnen de mondzorg te doorbreken, verschillen in mondgezondheid te verminderen en de maatschappelijke baten van de mondzorg in onze samenleving te verhogen. Het beleid en de organisatie van mondzorg kan en moet beter. Daarbij dient expliciet rekening gehouden te worden met mensen die nu buiten de boot vallen.”